Verkiezingen
Het aandeel ouderen (80+) met een zorgnood in Vlaanderen neemt jaar na jaar toe. Dit betekent dat ook de vraag naar kwaliteitsvolle ouderenzorg de komende jaren en decennia alleen maar zal toenemen. De capaciteit om tegemoet te komen aan die stijgende vraag evolueert en groeit evenwel niet mee, of toch niet aan het vereiste tempo. Gevolg: de spagaat tussen zorgvraag en -aanbod wordt steeds pijnlijker. Zowel voor zorgbehoevende ouderen als voor medewerkers in de ouderenzorg. Het is een trend waar bijna alle Europese landen vandaag mee te maken krijgen, hoe welvarend ze ook zijn. Naar aanleiding van de komende federale en regionale verkiezingen in België in juni 2024 stelt Vlozo haar beleidsvoorstellen over de organisatie van de ouderenzorg in Vlaanderen voor.
Deze voorstellen zijn gebaseerd op wetenschappelijk demografische prognoses en de objectieve realiteit van de ouderenzorg en de arbeidsmarkt in Vlaanderen. De beleidsvoorstellen zijn gestructureerd rond vijf pijlers: de ouderen, het centrale uitgangspunt van ouderenzorg, financiering in ouderenzorg, personeelstekort in ouderenzorg en ten slotte innovatie in ouderenzorg.
Hieronder vindt u ons memorandum in magazinevorm. Het memorandum start op bladzijde 20 en loopt tot bladzijde 27.
Inleefdagen
In aanloop naar de Vlaamse en federale verkiezingen van zondag 9 juni 2024 wilt Vlozo het thema ouderenzorg hoog op de politieke agenda plaatsen. Daarom organiseren we dit najaar enkele ‘Inleefdagen’ waarbij wij partijvoorzitters en Vlaamse parlementsleden uitnodigen om kennis te maken met een zorgorganisatie dat lid is van onze federatie.
Tijdens een rondleiding kunnen de politici een zorgmoment meemaken of deelnemen aan een activiteit. Het is een ideale gelegenheid om te tonen hoe woonzorghuizen en -diensten vandaag werken en te vertellen waar wij als zorgsector naartoe willen gaan. Ieder bezoek wordt afgerond met een rondetafelgesprek waar Vlozo verbeteringen en werkpunten op vlak van beleid en financiering bespreekt. Gedelegeerd bestuurder Johan Staes gaat dan samen met de politici dieper in op de noodzaak van een masterplan voor de ouderenzorg en de vijf krijtlijnen die daarin aan bod moeten komen:
-
In ouderenzorg gaat staat kwaliteit van leven én beleving voorop;
-
We moeten meer inzetten op persoonsgerichte zorg waarbij de bewoner centraal staat;
-
Om zorg te kunnen dragen hebben we mensen nodig, meer warme handen;
-
Een correcte financiering die rekening houdt met de zorgnoden van vandaag;
-
De noodzaak om middelen en tijd vrij te maken om te kunnen innoveren.
Kwalitatieve zorgen en ondersteuning zijn de basis voor goede ouderenzorg. Maar ook kwaliteit van leven én beleving is een heel belangrijk aspect.
Meer warme handen en minder koude taken - dat is dé kernboodschap die wij politici willen meegeven tijdens de inleefdagen. Wij geven deze leuze ook steeds mee naar huis in de vorm van een paar warme ovenwanten om onze boodschap extra kracht bij te zetten. Hieronder een overzichtje van de verschillende inleefdagen.
Inleefdag van Minister Dalle I 11 april 2024 I Woon- en zorghuis Clos Bizet
Vlaams minister Benjamin Dalle, bevoegd voor Brussel, Media en Jeugd, bracht op uitnodiging van Johan Staes (gedelegeerd van Vlozo) en Luc Van Moerzeke (CEO Vulpia) een bezoek aan het Vulpia woon- en zorghuis Clos Bizet in Anderlecht.
Na het rondetafelgesprek met Johan Staes, Luc Van Moerzeke en Tamara Bataire (Directeur Clos Bizet) werd Minister Dalle aan verschillende activiteiten voorgesteld. Het werd een gevarieerd programma dat de minister liet kennismaken met de unieke aanpak van het woon- en zorghuis, die verder gaat dan de gebruikelijke stereotypen over ouderenzorg.
Clos Bizet onderscheidt zich door haar sterke focus op buurtwerking vanuit een bijzondere invalshoek: kunst in al haar facetten. Muziek, fotografie, poëzie - het huis omarmt de culturele rijkdom van het stadsleven en gebruikt deze om bewoners en buurtbewoners te verbinden. Tijdens het bezoek kreeg minister Dalle de kans om diverse workshops en activiteiten bij te wonen die de verbindende kracht van kunst aantoonden. Het crea atelier Reuzen Totem – Zinneke parade in het kader van de samenwerking van Kunstenfestival DEsArts en de Reuzenstoet, de tentoonstelling StreetArt ism Esal du Nord, Pratimoine à Roulette waren slechts enkele van de vele activiteiten die werden gepresenteerd.
Naast de kunstzinnige activiteiten werd ook de samenwerking met Zonnelied voorgesteld. In dit project gaan personen met een werkstraf aan de slag in Clos Bizet als onderdeel van hun strafuitvoering. Deze unieke samenwerking toont aan hoe het woon- en zorghuis op verschillende manieren verbinding zoekt en kansen biedt. Rond het middaguur schoof minister Dalle aan tafel voor een lunch bereid door de bewoners zelf. Het was een mooi moment van samenzijn en gesprek, gevolgd door een mini-concert in het kader van het project A.R.T is care. Dankzij dit project kunnen kunstenaars al drie jaar aan de slag in verschillende Brusselse woonzorgcentra.
De belangstelling en open houding van minister Dalle werden erg gewaardeerd. Het bezoek van de minister benadrukt het belang van innovatieve en verbindende initiatieven in de ouderenzorg, die verder gaan dan de gebruikelijke stereotypen. Door kunst, samenwerking en buurtwerking centraal te stellen, toont Clos Bizet aan dat ouderenzorg veel meer is dan bingo en puree. Het is een plek waar verbinding, creativiteit en menselijkheid hand in hand gaan om bewoners een waardig en gelukkig leven te bieden. De inleefdagen van VLOZO spelen een cruciale rol in het delen van deze boodschap met beleidsmakers en het doorbreken van clichés over ouderenzorg.
Inleefdag van Nadija Naji I 23 november 2023 I Saphir
Woonzorgcentrum Saphir (Korian) in Laken verwelkomde Nadia Naji, covoorzitter van Groen. Nadja kreeg een rondleiding en ontdekte zo het éérste cultuursensitieve zorghuis in België. Bij cultuursensitieve zorg combineren zorgmedewerkers professionele zorg en integreren ze de individuele, culturele en religieuze beleving van hun bewoners in de dagelijkse werking. Op die manier bieden zorgorganisaties zorgopmaat met respect voor de tradities en cultuur van elke oudere.
Het woonzorghuis specialiseert zich in het aanpassen van de zorg op maat – ongeacht de culturele achtergrond van haar bewoners. Het hoogtepunt van de dag waren ongetwijfeld het rondetafelgesprek, waar het ouderenzorgbeleid als rode draad doorheen de gesprekken liep en de culinaire verwennerij. "Deze VlozoInleefdag werd opnieuw een leerzame uitwisseling van ideeën tussen geëngageerde politici en een warme zorgsector" aldus Johan Staes.
We willen de bewoners en medewerkers van Saphir en Korian Belgium bedanken voor hun gastvrijheid, alsook de enthousiaste directrice Nawal Gartili en CEO Dominiek Beelen die vertelde over de opstart van een nieuw woonzorgcentrum in Brussel en de vele uitdagingen die dit met zich mee heeft gebracht. Een warm en positief verhaal over zorg en samen leven.
Inleefdag van Elke Sleurs I 17 november 2023 I Residentie Beaux-Arts
“Het woonzorgcentrum is de noodzakelijke nieuwe thuis van ouderen die kwetsbaar zijn en specifieke zorgnoden hebben. Zelf ben ik mantelzorger voor mijn beide ouders die aan dementie leiden, ik kan dus spreken als ervaringsdeskundige. De visie op kleinschalig wonen in kleine leefgroepen, de omkadering en de gemotiveerde zorgzame medewerkers hier in Residentie Beaux-Arts spreken me ontzettend aan.” aldus Vlaams volksvertegenwoordiger Elke Sleurs (N-VA) tijdens haar inleefdag in Gent.
“Residentie Beaux-Arts heeft bewust voor een kleinschalig model gekozen waar de focus ligt op kwaliteit. Naast kwaliteitsvolle discrete zorg willen we ook de beste kwaliteit bieden in wonen, leven, beleven en gastvrijheid. Hier voelen ouderen zich echt thuis.” zegt directrice Rose Leirens.
We hebben in België een goed uitgebouwde verzorgingsstaat, maar is deze toekomstbestendig? Het aantal ouderen met complexe zorgnoden zal de komende jaren alleen maar toenemen en daar hebben we aangepaste zorgmodellen voor nodig. Thuis zolang het kan, met hulp van mantelzorgers zoals Elke. In een warme zorgomgeving als het nodig is.
Moet de overheid alles oplossen? Johan Staes: “Zeker niet, maar het systeem kan wel anders. Zo is het financieringsmodel van de ouderenzorg toe aan een kritische herziening. Zorgmedewerkers zouden 100% gefinancierd moeten zijn en het onderscheid tussen woon-, leef- en zorgkosten kan voor meer transparantie zorgen. Zo zou de link met de verzorgingsstaat opnieuw duidelijker zijn.”
Inleefdag van Veerle Geerinckx I 30 oktober 2023 I Residentie Paaleyck
N-VA-Volksvertegenwoordiger Veerle Geerinckx bezocht Residentie Paaleyck (Careion)in Kapelle-op-den-Bos waar ze een uitgebreide rondleiding kreeg en kon ervaren hoe de bewoners hun leven leiden en hun dagen invullen.
“65-plussers moeten meer proactief nadenken en plannen als het gaat over hun verwachtingen en wensen rond ouderenzorg waar ze op termijn nood aan zullen hebben. Zo kunnen ze hun welvaart doelgericht inzetten en behouden, ook in hun zilveren jaren.” aldus Veerle.
Vlozo pleit al jaren voor een vraaggestuurde zorg waarbij de mens écht centraal staat. “Zorg kan immers pas kwaliteitsvol zijn als er voldoende rekening gehouden wordt met de verwachtingen en de eisen van voor wie deze zorg bestemd is” aldus Johan Staes.
“Onze deur staat altijd wagenwijd open. Wij willen een sterke ouderenzorg in Vlaanderen en met Paaleyck willen wij daar een zinvolle bijdrage aan leveren.” vertelde directeur Dorien Belis na afloop van het bezoek.
Inleefdag van Sammy Mahdi I 4 oktober 2023 I De Kouter
"Het voelde meteen een beetje aan als thuiskomen" aldus CD&V partijvoorzitter Sammy Mahdi na zijn bezoek aan woonzorgzone De Kouter. Sammy kreeg een uitgebreide rondleiding en vond het fijn om te zien hoe medewerkers alles uit de kast halen om bewoners zich thuis te laten voelen en de beste zorg te bieden.
Sammy pleitte tijdens het rondetafelgesprek voor meer vertrouwen in de zorgsector. “Vandaag merk ik een tendens op van wantrouwen naar zorgverleners en zorginstellingen toe. Dat uit zich soms in te veel planlast. Kwaliteitsvolle en betrouwbare dienstverlening staat uiteraard voorop, maar dat mag niet ten koste gaan van het vertrouwen in de mensen die elke dag zo’n mooi werk leveren. Zij verdienen alleen maar respect.” betoogde Sammy.
Vlozo deelt deze visie en blijft pleiten voor het terugdringen van de administratieve overlast, een versoepeling van de huidige personeelsnormen en het uitbreiden van flexi-jobs. Het uitgangspunt moet zijn dat zorgkundigen en verpleegkundigen zich moeten kunnen focussen op hun kerntaak, namelijk zorgdragen aldus Johan Staes.
“Altijd fijn als politici naar het terrein komen zodat ze zelf de warme zorg en zinvolle dagbesteding voor onze bewoners kunnen ervaren, een positieve beeldvorming die hopelijk wordt meegenomen naar Brussel. Onze bewoners hebben er enorm van genoten.” vertelde directeur Rudi Penninckx.
De inleefdag werd afgesloten met een heuse pannenkoekenslag waarbij Sammy pannenkoeken flipte alsof hij nooit iets anders had gedaan.
Inleefdag van Freya Saeys I 25 september 2023 I Villa Batavia
Samen met Vlaams volksvertegenwoordiger Freya Saeys brachten we een bezoek aan Villa Batavia (Orelia), een gloednieuw woonzorgcentrum in Strombeek-Bever onder leiding van Gregory Cherpion. We praatten over de financiering van woonzorg en de uitdagingen waarmee deze sector wordt geconfronteerd.
“Een opmerkelijke vaststelling in het financieringsmodel van de woonzorgcentra is dat wanneer een bewoner beter wordt en minder zorgnood heeft, het woonzorgcentrum hiervoor financieel wordt afgestraft. Het voelt tegennatuurlijk aan." vertelt Johan Poel. "Dit kan leiden tot een focus op het behouden van bewoners in hun toestand zoals ze zijn in plaats van het actief werken aan herstel of verbetering van hun gezondheid.” vulde Johan Staes aan.
"Het heroverwegen van de financieringsmodellen voor woonzorgcentra kan een mogelijke oplossing zijn om deze kwestie aan te pakken. Dit kan onder meer het introduceren van prikkels voor betere zorgresultaten, zoals korte termijn- of lange termijnprestatiegerichte financiering, omvatten. Het doel zou moeten zijn om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en ervoor te zorgen dat bewoners de best mogelijke zorg krijgen om hun gezondheid te herstellen of te behouden." aldus Johan Staes
Na afloop van haar bezoek vertelde Freya: “Ik was onder de indruk van de nieuwbouw met veel lichtinval maar vooral van de huiselijke sfeer die er heerst. De warmte van het huis en van de medewerkers straalt er echt uit. En ik merkte dat de bewoners zich hier goed in hun vel voelen. Dat is mooi om te zien".
Inleefdag van Vera Jans I 22 september 2023 I Huize Lieve Moenssens
Huize Lieve Moenssens (Armonea), gelegen in het prachtige Wouterbos in Dilsen-Stokkem, was meer dan de moeite. Het huis zelf, haar bewoners en medewerkers - enthousiast aangestuurd door directeur Bernd Schepkens en Head Care Jolien Govaerts - maakte indruk op Vlaams Volksvertegenwoordiger en lid van de Commissie Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Vera Jans.
Het ronde tafel-gesprek ging vooral over hoe de bestaande Vlaamse regelgeving en richtlijnen, ondanks de ongetwijfelde goede bedoelingen van de beleidsmakers, te vaak een contraproductief effect hebben. Op de goede organisatie, op de efficiënte inzet van zorgpersoneel en tenslotte op de zorgkwaliteit van Vlaamse woonzorgcentra.
Vlozo is hier ook van overtuigd en blijft dan ook pleiten voor het terugdringen van de administratieve overlast waar het zorgpersoneel vandaag te vaak mee kampt. Plus voor een versoepeling van de huidige personeelsnormen. “Het uitgangspunt moet zijn dat zorgkundigen en verpleegkundigen in woonzorgcentra zich vooral moeten kunnen focussen op hun kerntaken, namelijk zorgdragen, liefst zo persoonsgericht mogelijk, voor de bewoners.” pleit Johan Staes.
"Huize Lieve Moenssens is een rustige aangename plek met veel persoonsgerichte zorg, dat hoor ik in het verhaal van de directeur, de medewerkers en ik kon het ook zelf ervaren. Men wil hier alles doen om zoveel mogelijk met en voor de mensen te zijn." maakte Vera op.
Inleefdag van Katrien Schryvers I 21 september 2023 I Aquamarijn
Woonzorghuis Aquamarijn (Anima) uit Kasterlee verwelkomde Vlaams parlementslid Katrien Schryvers. Directrice Wendy Van Peer en haar team gaven Katrien een uitgebreide rondleiding op de zorgcampus. Aquamarijn baat naast een woonzorgcentrum en kortverblijf ook assistentiewoningen, een herstelverblijf en dag verzorging uit, met het 'Grand Café' als kloppend hart dat iedereen verbindt.
Naar aanleiding van de Wereld Alzheimer Dag, legden Katrien, Wendy en Johan een knoop in hun zakdoek om te tonen dat ze mensen met dementie niet vergeten (naar aanleiding van de ‘Jaarlijkse Reminder’ sensibilisering campagne).
“Ouderen willen zelf kunnen kiezen op welke manier ze willen wonen en leven” zegt Johan Staes. Het voordeel van een centraal gelegen zorgcampus is dat het drempelverlagend werkt (buren, vrienden en familie komen makkelijker over de vloer) en de persoon verblijft steeds in dezelfde vertrouwde omgeving. Dat is pas thuiskomen!
Inleefdag van Tom Van Grieken I 19 september 2023 I Hof van Schoten
Volksvertegenwoordiger en partijleider Tom Van Grieken bracht een bezoek aan het woonzorgcentrum en de assistentiewoningen Hof van Schoten (Vivalto Home). Gedurende zijn bezoek sprak Tom met verschillende bewoners en zorgmedewerkers waarbij hij luisterde naar hun zorgen en ervaringen. Hij benadrukte het belang van het waarborgen van de kwaliteit van leven en de gezondheid van onze senioren, die een onschatbare rol hebben gespeeld in onze samenleving.
We kaartten de verschillende uitdagingen van de zorgsector aan. De komende jaren zal het aantal personen 80+ die een zorg- en ondersteuningsvraag hebben, alleen maar toenemen. We moeten nu als maatschappij werken aan een masterplan voor een duurzame en toekomstgerichte ouderenzorg.
“Bovendien vergrijzen ook onze zorgmedewerkers. Voor 2035 zoeken we meer dan 50.000 zorgmedewerkers. Om voldoende talenten aan te kunnen trekken, moeten we verder kijken dan Vlaanderen alleen. Economische migratie is daarbij deel van de oplossing.” stelt Johan Staes.
Inleefdag van Tom Ongena I 18 september 2023 I Arthur
Onlangs verwelkomde woonzorghuis Arthur (Vulpia) in Antwerpen Vlaams parlementslid en waarnemend voorzitter van Open Vld, Tom Ongena. De bewoners, directeur Jan De Boeck en Stephan Géron en het team gaven Tom een uitgebreide rondleiding in het huis met prachtige stadstuin.
Bewoners en buren breien samen aan ‘de langste sjaal van ’t stad’. Bedoeling is om méér dan een mijl aan sjaal te breien. Naar aanleiding van de Wereld Alzheimer Dag op 21 september, kregen we elk een warme sjaal cadeau. We hebben ze samen in de knoop gelegd zodat we personen met dementie nooit vergeten. Een ondersteuning aan ‘De Jaarlijkse Reminder’-sensibilisering campagne van de Alzheimer Liga Vlaanderen vzw
“Om zorg te kunnen dragen voor onze ouderen hebben we mensen nodig. Het personeelstekort in de sector maakt het bijzonder moeilijk. Vandaar dat we met Vlozo een warme oproep doen aan alle politici om snel het systeem van flexi-jobs uit te breiden naar de volledige zorgsector.” aldus Johan Staes.
Inleefdag van Suzy Wouters I 12 september 2023 I Voortberg
Op 12 september heetten we Vlaams Parlementslid en lid van de commissie Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Suzy Wouters welkom in woonzorghuis Voortberg (Armonea) in het Brabantse Scherpenheuvel-Zichem.
Directrice Cindy Liesenborghs en haar team gaven een uitgebreide rondleiding in zowel het woonzorgcentrum als de assistentiewoningen. In Voortberg zorgt het hele team voor een warme thuisomgeving waar bewoners zich goed voelen, en waar rekening gehouden wordt met hun specifieke wensen.
Deze visie is helemaal in lijn met de krijtlijnen die Vlozo naar voren schuift voor de Vlaamse ouderenzorg: namelijk kwaliteit van leven én beleving is minstens
even belangrijk als kwaliteit van zorg. “We moeten niet alleen meer inzetten op persoonsgerichte zorg waarbij de psychische en fysieke gezondheid van de bewoner centraal staat, maar ook op de beleving” vertelt Johan Staes.
“Dit bezoek was een aangename verrassing, het was precies alsof je thuiskwam, wat natuurlijk belangrijk is voor de bewoners", aldus Suzy.
Inleefdag van Ann De Martelaer I 11 september 2023 I Den Boomgaard
Wij mochten Vlaams Parlementslid & lid van de commissie Welzijn Ann De Martelaer verwelkomen in woonzorgcentrum Den Boomgaard (Vulpia) in het groene Glabbeek. Die zonovergoten zomerdag was er Vlaamse Kermis in de tuin inclusief tikki bar met verfrissende cocktails. Johan Staes en Ann waagde zich samen met de bewoners aan de sjoelen bak.
Directrice Evi Mans gaf een uitgebreide rondleiding van het huis dat verdeeld is in vier kleinschalige woongelegenheden. Het huis heeft veel aandacht voor sociaal contact met medebewoners en de warme buurt. Via de gebruikersraad en het maaltijdcomité hebben de bewoners inspraak in het reilen en zeilen van hun thuis.
“Ik vind het mooi om te zien dat er heel wat enthousiaste mensen zijn in ouderenzorg die goed voor onze ouderen willen zorgen” vertelt Ann op het einde van haar bezoek.
Jeremie Vaneeckhout I 5 september 2023 I Residentie Christoff
Co-voorzitter van de partij Groen Jeremie Vaneeckhout ging langs bij Residentie Christoff, een familiaal woonzorgcentrum uit Varsenare. Tijdens deze Vlozo Inleefdag ervaarde Jeremie hoe de dagelijkse werking van een woonzorgcentrum eruitziet.
Directeur Christoff Wybouw en zijn team streven ernaar om naast de zorg steeds de beleving van de bewoner centraal te zetten. Zij willen zo veel mogelijk persoonsgericht werken. Als residenten liever wat later opstaan, vervolgens liever eerst eten en zich erna aankleden, dan is dat geen enkel probleem. Samen met Johan Staes werd Jeremie ondergedompeld in de dagelijkse werking van de ouderenzorg. Een dag die hem zal bijblijven.
"Wat mij is bijgebleven is de énorme focus op de levenskwaliteit van mensen. En de keuze om eigenlijk alle middelen, zowel innovatie als zorgzaam personeelsbeleid, daarop in te zetten. Zij kiezen dus altijd voor de bewoners." vertelt Jeremie.