Ziekteverzuim in woonzorgcentra bereikt alarmerende hoogtes.
De druk op woonzorgcentra blijft toenemen, nu het ziekteverzuim onder zorgpersoneel in 2024 een zorgwekkend hoogtepunt bereikt. Als deze trend in de wintermaanden doorzet, dreigt zelfs het recordjaar 2022 overschreden te worden. De gevolgen laten zich voelen: ‘De continuïteit van de zorg komt in gevaar,’ waarschuwen experts. Lees het volledige artikel van Sarah Lamote in De Tijd (publicatie 03/12/2024).
Meer dan 8 procent van de werknemers in de Vlaamse woonzorgsector was in 2024 ziek. Ongeveer de helft van hen kon binnen een maand opnieuw aan het werk, maar bij de andere helft liep de afwezigheid op tot een jaar. Dat blijkt uit een analyse van de loonfiches van meer dan 71.000 personeelsleden van woonzorgcentra door het hr-dienstenbedrijf SD Worx.
Bijna 8 op de 100 werkdagen in de sector gaan verloren door kort en middellang ziekteverzuim. Daarmee doet de ouderenzorg het een pak slechter dan het gemiddelde voor alle sectoren in België, 6,5 procent van de dagen. Een werkgever in een woonzorgcentrum moet ervan uitgaan dat een werknemer zich zo'n twee keer per jaar ziek zal melden. De gemiddelde ziekteduur is ongeveer 14 dagen.
De wintermaanden november en december zitten nog niet in de cijfers van SD Worx vervat. Traditioneel zijn er dan veel zieken, waardoor de sector dit jaar zo goed als zeker afstevent op een ziekteverzuimrecord. Het vorige dateert van 2022, toen corona lelijk huishield.
Vicieuze cirkel
'Het is een fysiek zeer zware sector, waar vaak ook nog nachtwerk bij komt kijken', zegt Katleen Jacobs, hr- en juridisch adviseur bij SD Worx. 'Bovendien is er een vicieuze cirkel. Als mensen uitvallen, kunnen hun taken niet on hold gezet worden. De resterende collega's moeten dan veel meer doen, en dat weegt. Fysiek en mentaal.'
Johan Staes, topman van Vlozo, waarschuwt dat het stijgende ziekteverzuim in woonzorgcentra de continuïteit van zorg ernstig in gevaar brengt en roept op tot een structurele aanpak van de personeelsproblematiek.
Johan Staes, de topman van de federatie van private zorgondernemers Vlozo, merkt ook op dat ouderenzorg emotioneel veeleisend is. 'Je werkt met mensen en bouwt er een band mee op. Als een oudere overlijdt, is er vaak ook sprake van gemis en verlies bij de zorgverlener. Het is een mooie job, maar geen gemakkelijke.'
Het stijgende ziekteverzuim komt boven op de al moeilijke zoektocht naar personeel in de sector. Verpleegkundige voert al jaren de top drie van de knelpuntberoepenlijst aan. 'We kunnen ons geen uitval van verplegers of administratief personeel meer veroorloven', zegt Staes. 'Het gevolg is dat de zorgcontinuïteit in gevaar komt. Ook dreigen investeringen uitgesteld te worden, omdat vervangingen handenvol geld kosten.'
Arbeidsmigratie
Naast preventie ligt een deel van de oplossing bij arbeidsmigratie, zegt Staes. 'We moeten meer geschoold personeel uit het buitenland durven aan te trekken. Daarvoor zijn duidelijk beleidskeuzes nodig, zoals het versneld erkennen van buitenlandse diploma's en het herkennen van eerder behaalde competenties.'
Jonge afgestudeerden zullen hun verwachtingen ook moeten bijstellen, benadrukt hij. Uit de cijfers blijkt dat personeelsleden jonger dan 25 jaar zich minder lang ziek melden, maar wel veel vaker dan hun oudere collega's. Staes: 'Maak de hogeschool- en graduaatsopleidingen verpleeg- en zorgkunde meer toegespitst op hoe het werkveld écht is', zegt Staes. 'Ja, er is weekendwerk, maar dat hoort bij de job. De sector kan echt niet vrijdagavond om 17 uur sluiten.'
Daarom doet Vlozo een constructieve voorzet met vijf beleidsvoorstellen
De Vlaamse ouderenzorg staat onder druk door personeelstekorten en stijgend ziekteverzuim. Dit vraagt om dringende en gerichte actie; daarom doet Vlozo deze vijf beleidsvoorstellen:
Tussenkomst vervangingskosten: Zorg voor een financiële tegemoetkoming bij vervanging van zieke medewerkers om werkdruk te verlagen en zorgcontinuïteit te garanderen.
Investeren in preventie: Structurele financiering voor welzijnsinitiatieven helpt de mentale en fysieke gezondheid van zorgpersoneel te verbeteren.
Meer warme handen: Pas personeelsnormen aan en zet in op arbeidsmigratie om het tekort aan zorgverleners op te vangen en werkdruk te verminderen.
Innovatie voor minder koude taken: Stimuleer automatisatie van routinetaken via een innovatiefonds, zodat zorgverleners meer tijd hebben voor persoonlijke zorg.
Betere aansluiting opleiding en werkveld: Maak zorgopleidingen realistischer en praktijkgerichter om uitval te voorkomen en nieuwe generaties beter voor te bereiden.
Met deze actiepunten kan de zorgsector ademruimte krijgen en kwaliteit blijven bieden. Vlozo volgt deze problematiek in de komende maanden van zeer nabij op.
Bron: Sarah Lamote, “Woonzorgcentra stevenen af op ziekteverzuimrecord” De Tijd, gepubliceerd op 3 december 2024.
Comments